ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿਚਾਲੇ ਸਾਲ 2019 ‘ਚ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ JF-17 ਥੰਡਰ ਨਾਮ ਦਾ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਸੌਦੇ ਤਹਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 2019 ਤੋਂ 2021 ਦਰਮਿਆਨ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਕਈ JF-17 ਥੰਡਰ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ “ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਅਯੋਗ” ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਿਆਂਮਾਰ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੈ। ਹੁਣ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ‘ਚ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਖਾਮੀਆਂ ਲਈ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਨੂੰ ‘ਸਖਤ ਸੰਦੇਸ਼’ ਭੇਜਿਆ ਹੈ। ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨਰਿੰਜਾਰਾ ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕਰੇਗਾ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦੂਰ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇ ਗਏ ਜਹਾਜ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਚੇਂਗਦੂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣਾਏ ਗਏ JF-17 ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ 2016 ਵਿੱਚ ਬਰਮੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੌਦੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। ਬਰਮੀਜ਼ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਲਦੀ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨੁਕਸ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾਗਤ ਨੁਕਸ ਲੱਭੇ ਗਏ ਸਨ।
ਮੀਡੀਆ ਸੂਤਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਅਜਿਹਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ JF-17 ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਅਤੇ ਨੇਪੀਡਾਵ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਦਖਲ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਹੈ।ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀ ਨਾਰਿਨਜਾਰਾ ਨਿਊਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨੀ ਰਾਜਦੂਤ ਦੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਨਾਏਪੀਦਾਵ ਫੇਰੀ ਵਿੱਚ ਸੀਸੀਪੀ ਦੀ ਸਿਖਰਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵੱਲੋਂ ਜਨਰਲ ਮਿਨ ਆਂਗ ਹਲੈਂਗ ਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਲਾ ਗਿਆ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ JF-17 ਦਾ ਦੇਵੇਗਾ ਨਵਾਂ ਐਡੀਸ਼ਨ
ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ JF-17 ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਸੌਦੇ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਨਵੇਂ ਸੰਸਕਰਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਚੇਂਗਦੂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸੁਮੇਲ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਜਹਾਜ਼ ਸੌਦੇ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਵੱਖ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਨਾਰਿਨਜਾਰਾ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਐਫ-17 ਦੇ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸੰਕਟ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਜੇਐਫ-17 ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਕਦਮ ਉਲਟਾ ਲਏ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੌਜੀ ਜੰਟਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਖਰੀਦਣ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਵੀਂ ਗੱਲਬਾਤ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇੱਕ ਵੀ JF-17 ਆਪਣੀ ਵਸਤੂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।
