ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖ ਵਾਲਾ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ – ‘ਗਗਨਯਾਨ’ 2024 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਪੰਧ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੋਵੇਗਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਰੋਬੋਟ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ, ਵਯੋਮਮਿਤਰਾ, ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ (2024) ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਯੋਮਮਿਤਰਾ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸਰੋ ਦੁਆਰਾ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਟੈਸਟ ਵਹੀਕਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਫਲਾਈਟ (ਟੀਵੀ-ਡੀ1) ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਟੀਵੀ-ਡੀ1 ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਵੱਲੋਂ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਸਥਿਤ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਚਾਲਕ ਦਲ-ਮੋਡਿਊਲ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।
21 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਇਸਰੋ ਦੇ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਹੀਕਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਫਲਾਈਟ (ਟੀਵੀ-ਡੀ1) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ (ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ) ਡਾ. ਜਿਤੇੰਦਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ। 10 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ। ਇੱਕ ਇਵੈਂਟ ਦੌਰਾਨ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਡਾ: ਜਿਤੇੰਦਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੀਖਣ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇੱਕ ਕਰੂ ਮਾਡਿਊਲ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਟੱਚਡਾਉਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਇਸ ਟੈਸਟ ਮਾਡਿਊਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੌਕ ਡਰਿੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਪਰੀਖਣ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪਹਿਲੇ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ “ਗਗਨਯਾਨ” ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਪੜਾਅ ਤੈਅ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਯੁਕਤ ਮਿਸ਼ਨ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਤਿਮ ਮਾਨਵ “ਗਗਨਯਾਨ” ਮਿਸ਼ਨ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਰੋਬੋਟਿਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ “ਵਯੋਮਮਿਤਰਾ” ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸਰੋ 2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਨਵ ਰਹਿਤ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਗਗਨਯਾਨ’ ਲਾਂਚ ਕਰੇਗਾ।
ਇਸ ਦੇ 3 ਪੜਾਅ ਹਨ – ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਨਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ।
ਗਗਨਯਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ।
ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਰੋਬੋਟ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਵਯੋਮਮਿਤਰਾ ਨੂੰ 2024 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਰੀਖਣ ਵਜੋਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਟੈਸਟ ਵਹੀਕਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਫਲਾਈਟ (ਟੀਵੀ-ਡੀ1) 21 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
TV-D1 ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਸਥਿਤ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਚਾਲਕ ਦਲ-ਮੋਡਿਊਲ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।
